İSTANBUL – Dönemin bütün gelişmelerinden doğrudan etkilenen sahaflardan Şivan Zeren, ekonomik krizden dolayı ikinci el kitaplara rağbetin arttığını belirtirken, sahaf Hüseyin Palevi ise, Türkiye’de mevzuatı bilmeyen bir sistem olduğunu söyledi.
Ülkedeki ekonomik krizin etkilediği sektörlerin başında yayıncılık gelirken, Global English Editing tarafından 2021 yılında yayımlanan ülkelere göre okuma araştırmasında, Türkiye 180 ülke arasında 140’ıncı sırada yer aldı. Okur oranının bir hayli düşük olduğu Türkiye’de, ekonomik kriz, dönemden döneme farklılık gösteren yaşam tarzı ve alışkanlıklar sahafları da oldukça etkiliyor.
İstanbul’daki sahaflar, ekonomik krizin yansımalarından meslekte yaşadıklarına dair konuştu.
İKİNCİ EL KİTAPLARA RAĞBET
Küçükçekmece ilçesinin Kanarya Mahallesi’nde 5 yılı aşkın bir süredir sahaflık yapan Şivan Zeren, geçimini kimi zaman eski kitaplarla, kimi zaman ise ikinci el kitaplarla sağladığını belirtti. Ekonomik krizden dolayı ikinci el kitaplara rağbetin arttığını söyleyen Zeren, kağıda yapılan artışın kitaplarda fiyat artışına neden olduğunu dile getirdi. Zeren, “Kağıt yükseldiği zaman birkaç ay sonra kitaba da zam geleceğini tahmin edebiliyorduk. Kitaplarını önceden alanlar oldu ya da acil almak istediği kitapları alanlar oldu. Böyle olacağını tahmin ediyorduk. İnsanlar bu sebepten dolayı da ikinci el kitaplara yöneldi” dedi.
Dükkanında bir çok kültür ve ideolojiden kitaplar bulunduran Zeren, zamların yanı sıra iktidar yanlısı sahafların yaklaşımının da kendilerini oldukça etkilediğini ifade etti. Zeren, “Kimi sahaflar kimi yerlere sırtını dayayıp festivaller düzenliyor bu hoş bir durum değildir. Sahaf festivalleri, belediye ve devlet eliyle gerçekleştirildiği için kimi dernekler kimi yerlere yaklaşıyor ve iki tarafa da yakın değilsen ortada kalıyorsun, o festivallere çıkamıyorsun. Böyle bir sıkıntı yaşıyorum” diye belirtti.
KİTAPLARIN BIRAKTIĞI DUYGU
Ekonomik koşulların yanı sıra okurların sahaflara yöneliminin nedenlerinden birinin eski kitaplara olan ilgi olduğunu kaydeden Zeren, şöyle dedi: “Kitapların içerisinde bir not bulmak, bir yerin altının çizilmesi okurlarda güzel bir duygu yaratıyor. Birazda kendisinden önce okuyan insanların izini sürmek insanların hoşuna gidiyor.” İnsanların gün geçtikçe sanattan ve okumaktan uzaklaştığını dile getiren Zeren, “Kitaplar ağaçlardan yapılıyor ve kitapların içerisinde oturmak ağaçların içerisinde oturmaya benziyor. Dolayısıyla o ortamda inanılmaz bir huzur oluyor. Her insanın karakteri, kitap okuma tarzı, seveceği kitap farklıdır” ifadelerini kullandı.
MEVZUATI BİLİNMEYEN BİR ÜLKE
İstanbul’da sahaf kültürünün geliştiği en eski yerlerden biri Fatih ilçesi. 13 yıldır Fatih’te sahaflık yapan Hüseyin Palevi de, hurdacılarla yaşadıkları sıkıntılara değindi. Hurdacıların kitaplardan anlamadıklarını ve elde ettikleri her kitabı değerli görüp kendilerine yüksek fiyattan satmaya çalıştıklarını belirten Palevi, “Türkiye’de mevzuatı bilmeyen bir sistem var. Bundan dolayı birçok sıkıntıyla karşılaşıyoruz. Belediyeden bir katkı göremiyoruz. Bunun sebebi de ranttır” diye belirtti.
