ŞIRNAK – Gabar Dağı eteklerinde bulunan Zêwgê köyünde ilkbahar aylarında tahine dönüştürülmek üzere ekimi yapılan susamların hasadı başladı.
Şırnak’ta Gabar Dağı eteklerinde bulunan Zêwgê köyünde ilkbahar aylarında ekilen susamın hasadı başladı. Yurttaşlar, her sabah erken saatlerde susam tarlalarının yolunu tutuyor. Oraklarla biçilen susam bitkileri, kümeler halinde güneşte kurumaya bırakılıyor. Yaklaşık 20 gün süren bu işlemin ardından susam tanelerinin bitkisinden ayrıştırma işlemi başlıyor. Sopalarla bitkisinden ayrıştırılan susam taneleri, elekten geçiriliyor ve nemlenmesini sağlamak için bir gece suda bekletiliyor. Daha sonra tuzlu suya konularak, kabuklarından ayrıştırılan susamlar, birkaç defa yıkandıktan sonra taş fırınlarda kavruluyor. En son tarihi su değirmenlerde öğütülüp, tahine dönüştürülüyor.
ZAHMETLİ İŞ
Susam hasadı yapan kadınlardan 54 yaşındaki Sultan Uzar, yıllardır susam ekip biçtiklerini aktardı. Uzar, ekim işleminin Mayıs ayında başladığını belirterek, “Sonbahar mevsimine kadar tarlaları suluyoruz. Ardından bu mevsimde oraklarla biçiyoruz. Daha sonra kümeler halinde bırakıyoruz ve rüzgara verip elekten geçiriyoruz. Kabuklarından ayırdıktan sonra da tahin değirmenine götürüp öğütüyoruz ve tahin haline getiriyoruz. Susam işi çok zahmetli bir iştir. 4 gündür sadece biçmesiyle uğraşıyoruz. 2 gün de kümeler yaptık. Şimdi de elekten geçiriyoruz. 6-7 gündür bununla uğraşıyoruz. Bazı susamları satıyoruz bazılarını da tahin yapıp o şekilde satıyoruz. Susam işinde en çok biz kadınlar yoruluyoruz. Susamın her aşamasında biz kadınlar varız” dedi.
İŞ YÜKÜ KADINLARDA
Kadınların susam hasadında yoğun emek sarf ettiğini söyleyen Leyla Durak (42), “Kendimi bildim bileli susam işiyle uğraşıyoruz. Çok zorlanıyoruz. Kadınlar susamları biçiyor, eleme işini yapıyor, tahine dönüştürüyor, kabuklarından ayırıyor ve kurutuyorlar. Daha sonra susamları değirmene götürüyoruz. Erkekler sadece biçme aşamasında ve sulama aşamasında varlar. Sonbaharı bitimine kadar bu durumdayız” diye konuştu.
VERİM DÜŞTÜ
Hamit Durak (42) ise, susam hasadındaki verimden dert yandı. Bölgedeki ekolojik talanın susam hasadını olumsuz etkilediğine işaret eden Durak, “Bu yıl susamlardan istediğimiz verimi alamadık. Bölgede yapılan termik santral susam üzerinde de ciddi bir etki yaptı. Geçen yıl yüzde 80 verim almıştık. Ama bu yıl yüzde 10’luk bir verim bile alamadık. Susamlar da iyi değil. Doğa talanından etkileniyor. İhtiyacımız olanını alıyoruz, geri kalanını da satıyoruz. Susamdan istediğimiz verimi alamadığımızda zararlı çıkıyoruz” diye kaydetti.
MA / Zeynep Durgut
