MELETÎ – Depremin vurduğu Meletî’deki yıkıma dikkat çeken MALÇEP Eşsözcüsü Ramazan Derin, “Doğa kendisini yeniliyor. O zaman biz doğaya uygun yaşamak zorundayız. Doğaya uygun olarak yapılaşmak zorundayız” dedi.
Xarpêt merkezli 24 Ocak 2020 tarihli depremde hasar gören Meletî de, gerekli önlemlerin alınmaması 6 Şubat’taki depremlerin faturasını ağırlaştırdı. Önceki depremde hasar alan ve yıkılan binaların çoğunun yönetmeliklere aykırı yapıldığı ortaya çıktı. Yine 2020 depremine rağmen Trend Garden Rezidans’a 2021 yılında işletme izni verildi ve kentte ilk yıkılan bina burası oldu. 2020 yılındaki depremde kentte bulunan siyanür havuzlarında yaşanan sızıntı sonucu siyanür atıklarının Fırat Nehrine karıştığı tartışmaları yaşanmasına rağmen, yeteri kadar inceleme yapılmadı. Kentte yeni maden ocaklarına ve imar rantı kapsamında çok katlı yapıların yapımına devam edildi. Devam eden sarsıntılar siyanür havuzlarında sızıntı riskini artırırken, Malatya Çevre Koruma Platformu (MALÇEP) Eşsözcüsü ve Şîro (Pötürge) Doğa Koruma Derneği yöneticisi Ramazan Derin, yaşanan yıkımın göz göre göre geldiğini söyledi.
‘RANT UĞRUNA’
24 Ocak 2020’deki depremlerle birlikte bölgede deprem süreçlerinin hızlandığını dile getiren Derin, o dönemde 7 aylık bir çadırda yaşama süreci yaşadıklarını ifade etti. Depremleri tetikleyen birçok unsur olduğuna işaret eden Derin, “Bunu uyarmamıza rağmen dinletemedik. Kapitalist sistem daha fazla kar elde etme uğruna, doğayı, bütün yaşamı, yaşam alanlarını tahrip etme yetkisini maalesef kendisinde buluyor” dedi.
‘UYARILAR DİKKATE ALINMADI’
Bölgedeki madencilik faaliyetlerinin çok yoğun olduğunu ve bu faaliyetlerin yarattığı titreşimlerin akarsular ile yer altındaki hareketlerin yönünü değiştirebildiğini kaydeden Derin, bölgedeki altın madenleri ve diğer madenlere karşı kazandıkları davalara dikkat çekerek, şunları söyledi: “Maalesef bu yargı kararlarını uygulayan yok. Bunu yerel ya da mülki yönetimlere söylediğimizde, çeşitli bahanelerle bu süreç erteleniyor. Malatya’daki şehirleşme, yapılaşma da bunun bir etüdü yapıldı mı? Bunun etüdü yapılırken, hangi merciden onay alındı? Biz bunları bilemiyoruz. Önemli olan yapılaşma. Malatya aktif fay hatları üzerinde olan bir şehir. Burada dikey yapıların yapılması bizim açımızdan çok sakıncalı. Çeşitli bilim adamlarının veya sivil toplum örgütlerinin, çevre derneklerinin, çevre platformlarının bu konudaki uyarıları dikkate alınmadı. Sonuç olarak büyük bir yıkım yaşadık.”
‘SİSTEMİ SORGULAMAMIZ LAZIM’
Bundan sonrasında teknik olarak coğrafyaya ve zemine uygun yapılaşmaya dikkat edilmesi gerektiğini kaydeden Derin, dikey mimari yerine yatay mimarinin tercih edilmesi gerektiğini söyledi. İnsanlar doğayı bozdukça doğanın da kendisini yenilemek zorunda olduğunu kaydeden Derin, “Doğa kendisini yenilerken, doğayı zorlayan bir takım oluşumları da yok etmek zorundadır. Doğa kendisini yeniliyor. O zaman biz doğaya uygun yaşamak zorundayız. Doğaya uygun olarak yapılaşmak zorundayız” dedi.
Dersîm, Meletî ve Sêwas’ın ortasında bulunan Erzîngan’ın Îlîç (İliç) ilçesindeki Çöpler Altın Madeni ve siyanür havuzuna dikkat çeken Derin, şunları söyledi: “Yani bu kadar aktif bir fay hattının üzerindeki siyanür havuzlarının en ufak bir sarsıntıda Fırat Nehri’ne karışması, ondan etkilenecek yüzlerce yaşam alanının olması, korkunç bir şeydir. Bir an önce sistem olarak bunun üzerinde durmamız lazım. Sistemi sorgulamamız lazım.”
MA / Ahmet Kanbal
