ANKARA – HDP’nin 16 Aralık 2020’de yapı denetimi ve imar konusunda düzenlemelerin yapılması için Meclis’e verdiği kanun teklifinin, AKP-MHP oylarıyla reddedildiği ortaya çıktı.
Mereş merkezli depremlerden yaşananların sorumluları olarak sadece müteahhitler gösterilirken, deprem öncesi alınması gereken tedbirler için verilen kanun tekliflerinin AKP-MHP oylarıyla reddedildiği ortaya çıktı. Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri Nuran İmir, Dilşat Canbaz ve Celadet Gaydalı’nın 16 Aralık 2020’de Meclis Başkanlığı’na sundukları “Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, AKP-MHP oylarıyla reddedilen tekliflerden biri.
YAPI DENETİMİ İSTENMİŞTİ
Reddedilen kanun teklifinin gerekçesinde, Türkiye’de bir ok yıkıcı deprem üreten aktif fay kuşaklarının mevcut olduğu hatırlatılarak son 120 yıl içinde 79 yıkıcı depremin meydana geldiği ve birçok insanın yaşamını yitirdiği bilgisi yer alıyordu. Sadece 2020 yılında 8 ayrı ülkede meydana gelen 9 depremde hayatını kaybeden 179 kişinin 160’ının Türkiye’de olduğu ifade edilen gerekçede, “Bu durum dahi depreme ne kadar hazırlıksız olunduğunu gözler önüne sermektedir. Dolayısıyla depremlerle ilgili özellikle yapı denetimi ve imar konusunda ciddi düzenlemelerin yapılması zaruretini doğurmuştur. Öyle ki, birçok bilim insanının olası İstanbul depreminde binlerce binanın yıkım riski taşıdığı ve yine on binlerce insanın hayatını kaybedebileceği yönünde uyarıları bulunmaktadır” ifadeleri yer aldı.
MAL VE CAN KAYIPLARI UYARISI
Depremlerin sadece aktif fay zonları üzerindeki binalarda değil uzak mesafelerde de etkili olduğu vurgulanan gerekçede, dünyada meydana gelen benzer depremleri bilgisi sıralandı. Gerekçede, “Dolayısıyla bina yapım aşamasında gerek zemin, gerek yapısal bütünlük gerekse konum büyük bir önem teşkil etmektedir. Fakat özellikle imar affı ile yapısal olarak yeterli güvenliğe sahip olmayan birçok bina ‘affedilmiştir’. Dolayısıyla olası bir depremde çok ciddi mal ve can kayıplarının meydana gelebileceği düşünülmektedir. Devletin en büyük sorumluluklarından biri de vatandaşının can ve mal güvenliğini korumaktır. Dolayısıyla yapı denetimi hususunda ortaya çıkan tüm olumsuzluklar devletin bu asli sorumluluğun yerine getirilmemesine sebebiyet vermektedir” denildi.
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ
Gerekçenin devamında şunlar yer alıyordu: “Afet riski olan alanlarda yapılaşmanın önü kesilmeli, oluşturulması gereken sakınım bandları ile de riskler en aza düşürülmelidir. Yürürlükte bulunan kanunlar etkili bir denetim mekanizmasının kurulması ve afet riski barındıran alanlarda yapılaşmanın önüne geçememektedir. Bu bağlamda; İmar Kanunu, Yapı Denetim Kanunu, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlere Dair Kanun, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun, Belediye Kanunu, Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve Afet Sigortaları Kanununda bazı değişiklikler yapılması gerekmektedir. Sadece depremler değil, meydana gelebilecek birçok doğal afetlerde bazı hayati önlemlerin alınması gerekmektedir.
YİTİRİLEN HER CAN KADER DEĞİL
Deprem ve diğer doğal afetlerde yitirilen her can bir kader değil, alınmayan önlemlerin bir sonucudur. Bu hususta etkin bir mekanizmanın hayata geçirilerek insan yaşamımı önceleyen bir politikanın benimsenmesi büyük önem teşkil etmektedir. Sunduğumuz bu kanun teklifiyle imar konusundaki bazı sorunların çözümüne katkı sunulacaktır.”
