CENEVRE– BM İşkenceyi Önleme Alt Komitesi uzmanları Türkiye’ye yaptıkları ikinci ziyarette tutukluların özellikle gözaltının ilk saatlerinde işkence ve kötü muameleye karşı etkin korunmalarını güçlendirmek ve göçmenleri geri gönderme merkezlerinde korumak için daha fazla adım atması gerektiğini belirtti.
Aralarında SPT Başkanı Suzanne Jabbour’un yanı sıra Catherine Paulet, Daniel Fink ve Juan Pablo Vegas’ın da bulunduğu BM İşkenceyi Önleme Alt Komitesi (SPT) Türkiye heyeti, 4-15 Eylül tarihleri arasında Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. SPT heyeti, İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun bir parçası olan ve işkence ve kötü muameleyi önlemek ve özgürlükten yoksun bırakma koşullarını izlemekle görevli Türkiye Ulusal Önleme Mekanizması (UÖM) ile de görüştü.
Türkiye’nin İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme’nin İhtiyari Protokolü’nü (OPCAT) 2011 yılında onadığını ve bu kapsamda da 2014 yılında Ulusal Önleme Mekanizması’nı kurduğunu hatırlatan heyet başkanı Suzanne Jabbour, ülke genelinde 7 şehirde cezaevi ve gözaltı merkezlerini ziyaret ettiklerini, işkence ve kötü muamelenin önlenmesi için büyük önem taşıyan temel hak ve güvencelerin gözaltı süreçlerinde ve tutukluluğun ilk saatlerinde etkin bir şekilde uygulanması ile ilgili endişelerinin olduğunu söyledi.
GERİ GÖNDERME MERKEZLERİ
Cezaevlerindeki koğuşların aşırı kalabalık olduğunu ifade eden Jabbour, bu yerlerdeki yaşam koşulları ile ilgili endişelerinin olduğunu belirtti. Jabbour benzer şekilde geri gönderme merkezlerindeki göçmenlerin durumunun ve içinde bulundukları koşulların endişe verici boyuttu olduğunu ifada etti.
Ülkedeki sayısız alıkoyma yerlerinin aşırı kalabalık nüfusu göz önüne alındığında, UÖM’ün OPCAT kapsamındaki görevini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi için daha bağımsız olması gerektiğini ve kaynaklarının ise güçlendirilmesi gerektiğini dile getiren Jabbour, bu konuda hükümete büyük sorumluluklar düştüğünü söyledi.
SPT İKİ RAPOR HAZIRLAYACAK
Alt Komite, yetkisi kapsamında İhtiyari Protokol’e taraf olan tüm devletleri ziyaret edebiliyor ve insanların özgürlüklerinden mahrum bırakıldıkları veya mahrum kalabilecekleri yerlere habersiz ziyaretler gerçekleştiriyor.
Bu ziyaret sırasında da SPT heyeti, ön endişelerini ve gözlemlerini gizli olarak sunmak için 2 kez Adalet Bakanı da dahil olmak üzere hükümet yetkilileriyle, ayrıca yasama ve yargı makamları, sivil toplum kuruluşları ve BM kuruluşlarıyla bir araya geldi. SPT şimdi, biri Türkiye’ye diğeri Türk UÖM’e olmak üzere tavsiyelerini içeren 2 gizli rapor hazırlayacak.
MA / Rüştü Demirkaya
